ZİRVE HAKKINDA
Günümüz kalkınma yaklaşımları, salt ekonomik büyüme verilerinin ötesine
geçerek; yerel potansiyellerin değerlendirilmesi, katılım temelli yönetişim modelleri
ve sürdürülebilirlik ilkeleriyle yeniden tanımlanmaktadır. Bu dönüşüm çerçevesinde
tasarlanan Mersin Ekonomi Zirvesi, ilin ekonomik yönelimlerini çok paydaşlı bir yaklaşımla
ele alarak ortak akılla şekillendirmeyi amaçlayan stratejik bir girişimdir.
Ticaret Bakanlığı himayelerinde, Mersin Valiliği koordinasyonunda, Mersin Ekonomi
Platformu ve Mersin Ticaret ve Sanayi Odası organizasyonunda, Mersin Ticaret Borsası,
Mersin Deniz Ticaret Odası, Akdeniz İhracatçı Birlikleri ve Çukurova kalkınma Ajansı
işbirliğinde düzenlenen Mersin Ekonomi Zirvesi, ilin stratejik konumunu, ekonomik
potansiyelini ve sürdürülebilir kalkınma vizyonunu ortaya koymayı amaçlamıştır. Kamu,
özel sektör ve sivil toplum kuruluşlarının katılımıyla gerçekleşen bu zirvede, Mersin’in
lojistik, tarım, sanayi, turizm ve ihracat başta olmak üzere tüm kalkınma alanları masaya
yatırılmıştır.
Hazırlık çalışmaları, ilin dört temel ekonomik ayağını oluşturan sanayi-teknoloji,
tarım, turizm ve lojistik sektörlerinde yürütülmüş; bu alanlarda düzenlenen arama
konferanslarıyla 70 adet sektörel sorun ve ihtiyaç tespit edilmiştir. Yerel düzeyde
gerçekleştirilen çalışmalar neticesinde ortaya konulan bu sorun alanları Cumhurbaşkanlığı
Strateji ve Bütçe Başkanlığı başta olmak üzere ilgili tüm bakanlıklarla paylaşılmış ve söz
konusu otoritelerden 200’e yakın olumlu ve yol gösterici görüş alınmıştır.
Bu süreçte geliştirilen değerlendirmeler, 12’nci Kalkınma Planı, Bölgesel Gelişme Ulusal
Stratejisi (2024–2028) ve Çukurova Bölge Planı gibi ulusal ve bölgesel düzeydeki politika
belgeleriyle de eşgüdümlü biçimde ele alınmıştır. Mersin’in yüksek katma değer üreten,
dışa açık ve rekabet gücü yüksek bir şehir olma vizyonu, tüm çalışmaların merkezinde
yer almıştır.
ZİRVE ÖNCESİ YÜRÜTÜLEN HAZIRLIK ÇALIŞMALARI
Mersin Ekonomi Zirvesi, kapsamı ve yaklaşımı itibarıyla sadece bir organizasyon
değil; çok paydaşlı, stratejik bir kalkınma sürecinin görünür çıktısıdır. Zirvenin temelini
oluşturan hazırlık süreci, Mersin Ekonomi Platformu (MEP) girişimiyle başlamış, Mersin
Valiliği’nin öncülüğünde, kentin tüm ekonomik aktörlerini kapsayan kapsayıcı bir yapıda
ilerlemiştir.
MEP üyeleri tarafından Ticaret Bakanı Sayın Prof. Dr. Ömer BOLAT’a yapılan ziyaret, bu
sürecin dönüm noktalarından biri olmuştur. Mersin’in ekonomik potansiyelinin ortaya
konduğu ve bir “ekonomi zirvesi” düzenlenmesi önerisinin iletildiği görüşme sonucunda,
Ticaret Bakanlığı’nın konuyla ilgili desteği alınmıştır. Bu destekle birlikte zirve çalışmaları
resmi olarak başlamıştır.
Hazırlık süreci, yalnızca koordinasyonel değil; içeriksel olarak da güçlü bir biçimde
yapılandırılmıştır. MEP girişimi ve Mersin Valiliği koordinasyonunda, Mersin’in kalkınma
1
dinamiklerini temsil eden dört ana sektörde (Sanayi ve Teknoloji, Tarım, Turizm, Lojistik)
sektör temsilcileri, meslek kuruluşları, kamu kurumları, üniversiteler, sivil toplum
kuruluşları ve özel sektör paydaşları bir araya getirilmiştir.
Toplantılara yüzlerce paydaşın katkısı sağlanmış; Mersin’in dört temel ekonomik
odağı olan sanayi ve teknoloji, tarım, lojistik ve turizm sektörlerinde karşılaşılan temel
sorunlar, çözüm önerileri ve beklentiler; kamu, özel sektör, sivil toplum kuruluşları ve
üniversitelerden oluşan geniş bir katılımla, makro düzeyde ve yatırım odaklı bir bakışla
ele alınmıştır. Elde edilen değerlendirmeler analiz edilmiş; her bir sektör için ayrı ayrı
arama konferansı sonuç raporları hazırlanmış ve bu süreç sonunda Mersin Ekonomi
Zirvesi için bir yol haritası ortaya konmuştur.
MERSİN EKONOMİ ZİRVESİ SONUÇ BİLDİRGESİ
Sanayi ve Teknoloji
•
Yeşil dönüşüm ve dijital dönüşüm yatırımlarına yönelik firmaların finansman
ihtiyacını karşılamak için ulusal ve uluslararası fon ve destek mekanizmaları takip
edilecek ve firmaların bu destekler hakkında bilgilendirilmesi sağlanacaktır.
•
TUİOSB alanının ortasından geçen yolun bölünmüş yol olarak tamamlanması
hususu Karayolları Genel Müdürlüğü nezdinde takip edilecektir.
•
Silifke Organize Sanayi Bölgesi için ilave yatırım alanının belirlenmesi ve genişleme
sürecinin hızlandırılması hususu; yatırım programına proje teklifi yapılmasına binaen
bütçe imkanları çerçevesinde Cumhurbaşkanlığı Strateji ve Bütçe Başkanlığı nezdinde
takip edilecektir.
•
Mersin Teknoloji Geliştirme Bölgesinin kapasitesinin geliştirilmesine yönelik
ihtiyaç; Orta Vadeli Program (2025-2027) kapsamındaki “Ar-Ge ve Tasarım Merkezleri ile
Teknoloji Geliştirme Bölgelerinin sayısı artırılacak, bölge altyapıları desteklenerek girişim
ofisleri modeli kuluçka merkezleri yaygınlaştırılacak, daha fazla girişimci ekosisteme
dâhil edilecektir” politikası kapsamında değerlendirilecektir.
•
Enerji maliyetlerinin üretim maliyetleri içerisindeki payının düşürülmesiyle ilgili
olarak imalat sanayi alanında faaliyet gösteren firmalar; Yenilenebilir Enerji Kaynakları
Destekleme Mekanizması (YEKDEM), Yatırım Teşvik Sistemi, Verimlilik Artırıcı Proje
(VAP) Destek Programı ile Enerji ve Karbon Azaltımı (EKA) Destek Programı gibi destek
programları aracılığıyla yenilenebilir enerji kaynaklarına yönlendirilecektir.
•
Yatırım Teşvik Sistemi’ndeki bölgesel teşvik uygulamasının katma değerli, yöreye
özgü ve niş yatırımları önceliklendirmesi ihtiyacına karşılık olarak, 30.05.2025 tarihli ve
32915 sayılı Resmi Gazete ile ilan edilen Yatırımlarda Devlet Yardımları Hakkında Karar
kapsamındaki Türkiye Yüzyılı Kalkınma Hamlesi programlarından istifade edilecektir.
•
Organize sanayi bölgelerinde mevcut yatırım alanlarının genişletilmesi hususunda
Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı; ilgili bakanlıklar ile koordine bir şekilde ülke çapında yeni
sanayi alanları belirleme çalışmaları yürütmektedir.
2
•
Küçük sanayi sitelerinin kent merkezinde kalması ve genişleme imkanlarının
bulunmaması sebebiyle, şehir merkezinde kalan sanayi sitelerinin taşınmasına yönelik
planlama çalışmaları başlatılacaktır. “Yerleşim Alanı İçerisinde Kalan Sanayi Siteleri
İle Sanayi İşletmelerinin Dönüşüm ve Gelişim Projelerinin Kredilendirilmesi Hakkında
Yönetmelik” kapsamında Sanayi ve Teknoloji Bakanlığından kredi desteği alınabilecektir.
•
Orta – yüksek ve yüksek teknolojili sektörlerde üretim yapan firmaların katma
değerli üretim yapabilmeleri ve sürdürülebilir büyüyebilmeleri adına orta ölçekli sanayi
alanları geliştirilmesi ihtiyacı bulunmaktadır. Orta ölçekli sanayi alanları oluşturmaya
yönelik çalışmalar kapsamında OSB’lerin altyapı, arıtma ve hizmet binası yatırımları ile
sanayi sitelerinin altyapı inşaatlarının tamamı, üstyapı inşaatlarının ise %70’ine kadar
olan kısmı için Sanayi ve Teknoloji Bakanlığınca kredi desteği sağlanabilecektir.
Lojistik
•
Kahramanmaraş merkezli depremler sonrasında nüfus, taşıt ve ticaret hacmi
açısından kapasitesi yeniden değerlendirilen Akbelen Mezarlığı Alt Geçit Kavşağı için
revize proje çalışmaları gerçekleştirilerek, proje onay süreçlerinin akabinde yapım
çalışmalarına başlanacaktır.
•
Kıyı ve deniz kirliliğini engellemek amacıyla yatırım programında yer alan atıksu
ve derin deniz deşarjı projeleri hayata geçirilecektir.
•
Mersin metrosu ve raylı sistem bağlantılarının hayata geçirilebilmesi için yerel
yönetimler ve ilgili merkezi kuruluşlar arasında işbirliği ve koordinasyon faaliyetleri
artırılacaktır.
•
Akdeniz ilçesi Toroslar Mahallesi Taşkent mevkiinde hayata geçirilmesi planlanan
“Taşkent Lojistik Üstü Projesi” kapsamında Organize Sanayi Bölgeleri için 12 km
uzunluğunda Yeni Taşkent Bölgesi İltisak Hattı Bağlantıları (OSB1- OSB2) ile Yeni
Taşkent Yük Merkezi (1. Etap) projesi, Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı TCDD İşletmesi
Genel Müdürlüğü’nün yatırım programına alınmış olup yapımına başlanacaktır.
•
Mersin Lojistik Limanı için etüt-proje çalışmaları Ulaştırma ve Altyapı Bakanlığı’nca
devam edilmektedir.
•
Türkiye genelinde organize sanayi bölgelerinin iltisak hatları ihtiyacının
belirlenmesine yönelik olarak Sanayi ve Teknoloji Bakanlığı Kalkınma Ajansları Genel
Müdürlüğü’nce araştırma ve analiz çalışmaları başlatılmıştır. Araştırma neticesine göre
öncelikli iltisak hatlarının tespit edilerek gerekli yatırımlar hayata geçirilecektir. Mersin
Tarsus OSB ve Tarsus OSB iltisak hattı yapım projeleri 2025 Yılı Yatırım Programında
bulunmakta olup yapımlarına yıl içerisinde başlanılacaktır.
•
Doğu Akdeniz’de tersane yatırımının hayata geçirilmesinin 12. Kalkınma Planı’ndaki
tedbirlerle uyumlu olduğu görülmektedir. Bahse konu projenin hayata geçirilebilmesi
için uygun alan ve işletme modeli tespitine yönelik çalışmalar yerel ve merkezi kurum ve
kuruluşların işbirliğinde yürütülecektir.
3
Tarım
•
Tarım sektöründe mevsimlik işçilerin ücretlendirme, sosyal güvenlik ve çalışma
koşullarına ilişkin yaşanan sorunların çözümü için 2024/5 sayılı Mevsimlik Tarım İşçileri
Genelgesi kapsamında yerelde oluşturulacak mevsimlik tarım işçileri izleme kurulları
aracılığıyla taraflar arasında uzlaşı sağlanması desteklenecektir.
•
Bitkisel üretimde su kısıtı ve iklim değişikliği dikkate alınarak, havza ve il
düzeyinde planlamaya geçilmesi desteklenecek; ayrıca su tüketimi yüksek ürünlerin
sınırlanması, kuraklığa dayanıklı bitkilerin teşviki ve su ayak izine dayalı üretim
desenlerinin yaygınlaştırılması amacıyla üreticilere yönelik bilgilendirme faaliyetleri
gerçekleştirilecektir.
•
Avrupa Yeşil Mutabakatı çerçevesinde pestisit ve kimyasal gübre kullanımının
azaltılmasına yönelik olarak, biyolojik ve biyoteknik mücadele yöntemlerinin
yaygınlaştırılması, üreticilere bu konuda bilgi ve destek sunulması konularında Tarım ve
Orman Bakanlığınca proje bazlı çalışmalar yürütülmektedir.
•
Akdeniz meyve sineği ile entegre mücadele konusunda kısır böcek salımı
uygulamalarına yönelik Ar-Ge çalışmalarına öncelik verilecektir.
•
Yaş meyve ve sebze üretiminde pestisit kalıntısı kaynaklı sorunların azaltılması
amacıyla Tarım ve Orman Bakanlığınca “Biber, Turunçgil ve Yaprağı Yenen Sebzelerde
Pestisit Kalıntısıyla Mücadele Eylem Planı” uygulanacaktır.
•
Meyve hasadında ürün kalitesini artırmak ve tüketici güvenini sağlamak
amacıyla, olgunluk indekslerinin belirlenmesi ve güncellenmesi yönünde TSE ile işbirliği
gerçekleştirilecektir.
•
Bitkisel üretimde ürün ve havza bazlı envanter çalışmaları hayata geçirilecektir.
Ayrıca su kısıtı dikkate alınarak yeni tarımsal ürün deseni çalışmaları yürütülecektir.
•
Tarımsal sulamada suyun verimli kullanımı ve maliyetlerin azaltılması amacıyla
DSİ Genel Müdürlüğü tarafından yürütülen projeler aracılığıyla, sulama altyapısının
kapalı sistemlere dönüştürülmesi sağlanacaktır.
•
Yaşanan ürün kayıplarının azaltılması ve gıda arz güvenliğinin artırılması amacıyla
üretici örgütlerinin iş birliği içinde hareket ederek soğuk zincir altyapılarını güçlendirmesi
teşvik edilecektir.
Turizm
•
Mersin’in kültürel ve tarihi varlıklarının turizme kazandırılması amacıyla, ören
yerleri, kazı alanları ve tarihi yapılar için altyapı ihtiyaçlarının giderilmesine ve sürdürülen
restorasyon projelerine yönelik kaynak tahsisi çalışmaları hızlandırılacaktır.
•
Anemurium Antik Kenti I. Etap Çevre Düzenleme İşi, Uzuncaburç Antik Kenti Zeus
Tapınağı Temenos Duvarı Restorasyonu ve Mut Alahan Manastırı Onarımı ise devam
etmekte olup, bu çalışmaların Kültür ve Turizm Bakanlığı koordinasyonunda 2025 yılı
4
içerisinde tamamlanması planlanmaktadır.
•
“Geleceğe Miras Projesi” kapsamında 11 adet arkeolojik kazı ilimizde devam
etmektedir.
•
Adamkayalar çevre düzenlemesi projesi hazırlanmıştır. Çevre düzenleme
projesinin uygulama aşamasına geçilecektir.
•
Mersin’in tanıtımına yönelik dijital içeriklerin zenginleştirilmesi ve Türkiye Turizm
Tanıtım ve Geliştirme Ajansı (TGA) faaliyetlerinin yerelde daha görünür hale getirilmesi
sağlanacaktır. Narenciye Festivali başta olmak üzere kente özgü etkinliklerin Kültür Yolu
Festivali gibi ulusal tanıtım platformlarına dahil edilmesi için girişimlerde bulunulacaktır.
•
Rusya Federasyonu ve Türk Devletleri Topluluğu ülkeleri, Mersin’in ihracat ve
turizm açısından öncelikli hedef pazarları arasında yer almakta olup, bu pazarlara
yönelik tanıtım faaliyetleri artırılacak; Çukurova Uluslararası Havalimanı’ndan doğrudan
uçuşlara uygun destinasyonlara yönelik tanıtım organizasyonlarına ağırlık verilecektir.
•
Mavi bayraklı plaj sayısının arttırılması için özel tesisler, yerel idareler ve kamu
kurum kuruluşları ile koordineli hareket edilmektedir. Seyhan Nehri’nin Akdeniz’e taşıdığı
kirliliğin önlenmesi konusunda yerel idareler ile kurulan koordinasyon çalışmaları devam
ettirilecektir.
•
Tarsus’un kent merkezinde konaklama kapasitesinin artırılması ihtiyacı
doğrultusunda yatırımcıların butik otel yapımına yönelik ön fizibilite çalışmalarıyla
yönlendirilmesi sağlanacaktır.
•
Mersin ile diğer kıyı kentleri arasındaki ulaşım standardını yükseltecek ve seyahat
süresini ciddi oranda azaltacak Taşucu–Çeşmeli Otoyolu ve Akdeniz Sahil Yolu projelerinin
bütçe imkânları dâhilinde en kısa sürede tamamlanması amacıyla çalışmalarda
bulunulacaktır.
•
Kültür Turizm Koruma ve Geliştirme Bölgelerinde (KTKGB) planlanan yatırımlarla
ilgili olarak üst ölçekli planların tamamı Kültür ve Turizm Bakanlığınca onaylanmıştır.
Narlıkuyu Akyar KTKGB ve Taşucu Boğsak KTKGB ikinci etap kısımlarda alt ölçekli imar
planı çalışmaları ilgili yerel idarelerle koordineli olarak yürütülmektedir. Diğer KTKGB’lerin
alt ölçekli imar planları Kültür ve Turizm Bakanlığınca onaylanmıştır. Kültür Turizm
Koruma ve Geliştirme Bölgelerine yatırımcı çekilmesine yönelik ulusal ve uluslararası
düzeyde tanıtım faaliyetleri geliştirilecektir.
•
Çukurova Uluslararası Havalimanı’nın faaliyete geçmesiyle birlikte Mersin’in fuar
ve kongre turizminden daha fazla pay alabilmesi için uygun lokasyonda, uluslararası
standartlara uygun bir fuar ve kongre merkezi kurulması yönünde fizibilite ve yer seçimi
çalışmaları başlatılacaktır. Bu süreçte yatırımcı ilgisi, pazar talebi ve finansman desteği
olanakları değerlendirilerek projeye uygun destek mekanizmalarına erişim sağlanması
hedeflenmektedir.
•
UNESCO Dünya Kültürel ve Doğal Miras Listesi’ne giriş süreci kapsamında,
Kanlıdivane Örenyeri ve Uzuncaburç Antik Kentinin UNESCO Dünya Mirası Geçici
Listesine dahil edilmesi için gerekli dosyalar Kültür ve Turizm Bakanlığı uhdesinde
5
hazırlanmış ve başvurular yapılmıştır. Bu yöndeki çalışmalar Mersin İl Kültür ve Turizm
Müdürlüğü ve kazı başkanları ile koordineli bir şekilde devam etmektedir.
ZİRVE SONRASI ADIMLAR VE SÜRECİN TAKİBİ
Zirveyle birlikte elde edilen bilgi, görüş ve öneriler, Mersin’in ekonomik gelişiminde
yol gösterici olacaktır. Bundan sonraki süreçte:
•
Yerel paydaşların katılım sağladığı sektörel Eylem İzleme Grupları oluşturulacaktır.
•
Bakanlıkların önerileri doğrultusunda yerel düzeyde proje geliştirme süreçleri
başlatılacaktır.
•
Bu öneri ve projelerin takibi için bir izleme ve değerlendirme mekanizması
kurulacaktır.
•
Zirvede dile getirilen taleplerin, ilgili Bakanlıklar düzeyinde resmi olarak izlenmesi
ve geri bildirim alınması için bir “görüşme takvimi” oluşturulacaktır.
Sonuç olarak; Mersin Ekonomi Zirvesi, şehrimizin sahip olduğu potansiyeli ortak akılla
değerlendirmek, mevcut sorunlara birlikte çözüm aramak ve Mersin’i daha güçlü bir
ekonomik gelecek hedefiyle buluşturmak adına önemli bir adım olmuştur. Kamu, özel
sektör, üniversiteler ve sivil toplum kuruluşlarının aynı hedef doğrultusunda buluştuğu
bu süreç; Mersin’in, dayanışma kültürüyle büyüyen, işbirliğiyle gelişen bir şehir olduğunu
bir kez daha göstermiştir.
Güçlü lojistik altyapısı, tarım ve sanayideki üretim gücü, turizmdeki çeşitliliği ve insan
kaynağı ile Mersin, sadece bölgesel kalkınmanın değil, Türkiye’nin küresel rekabet
gücünün de önemli aktörlerinden biridir.
Bu bildirgede yer verilen görüş ve öneriler, bundan sonraki yolculuğumuzda hep birlikte
yürüyeceğimiz bir yol haritası niteliği taşımaktadır. Tüm paydaşlarımızla birlikte, daha
adil, daha üretken ve daha güçlü bir Mersin için çalışmalarımızı kararlılıkla sürdüreceğiz.